Trong tiến trình tiếp tục đổi mới, sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị theo các nghị quyết, kết luận của Trung ương, yêu cầu chấn chỉnh lề lối làm việc, khắc phục bệnh hình thức, lãng phí, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của các cấp, các ngành ngày càng trở nên cấp thiết. Kết luận số 226-KL/TW (Kết luận) của Ban Bí thư ngày 11/12/2025 về chấn chỉnh lề lối làm việc, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị là sự chỉ đạo kịp thời, thể hiện quyết tâm chính trị cao của Đảng trong xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, gần dân, sát cơ sở, phục vụ nhân dân.
Thời gian qua, việc sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị đã đạt nhiều kết quả quan trọng; chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức từng bước được hoàn thiện; hiệu quả lãnh đạo, quản lý, điều hành có chuyển biến tích cực. Tuy nhiên, thực tiễn cũng cho thấy vẫn còn những hạn chế kéo dài: ban hành nhiều văn bản, nội dung chồng chéo; hội họp dày nhưng hiệu quả chưa tương xứng; phối hợp liên thông giữa các cấp, các ngành chưa đồng bộ; chế độ thông tin, báo cáo thiếu thống nhất; ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số còn chậm.
Những hạn chế này không chỉ gây lãng phí thời gian, nguồn lực mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp, làm giảm hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị. Trong bối cảnh đẩy mạnh chuyển đổi số, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và nền hành chính phục vụ, việc chấn chỉnh lề lối làm việc không đơn thuần là yêu cầu nghiệp vụ, mà là yêu cầu chính trị – tổ chức gắn với năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng.
Kết luận của Ban Bí thư nhấn mạnh yêu cầu đổi mới căn bản công tác ban hành văn bản theo hướng tinh gọn, rõ ràng, đúng thẩm quyền, nội dung ngắn gọn, khả thi, dễ thực hiện. Đây là giải pháp quan trọng nhằm khắc phục tình trạng “lạm phát” văn bản, sao chép máy móc văn bản cấp trên hoặc đưa nội dung không cần thiết vào văn bản chuyên môn.
Việc rà soát, tích hợp, bãi bỏ các quy định chồng chéo, lỗi thời; tăng cường ban hành văn bản liên ngành đối với những vấn đề liên lĩnh vực có ý nghĩa thiết thực trong giảm áp lực cho cơ sở, nâng cao hiệu quả thực thi chính sách. Yêu cầu tinh giản tối thiểu 15% số lượng văn bản hành chính hằng năm thể hiện rõ quan điểm chuyển từ quản lý bằng số lượng sang quản lý bằng chất lượng, lấy hiệu quả thực tế làm thước đo.
Một nội dung quan trọng khác là đổi mới mạnh mẽ việc tổ chức hội nghị theo hướng thiết thực, hiệu quả, tiết kiệm. Kết luận yêu cầu xác định rõ mục đích hội nghị, thành phần tham dự, thời gian, hình thức tổ chức; tăng tỷ lệ họp trực tuyến; hạn chế hội nghị đông người, kéo dài nhưng ít giá trị thực tiễn.
Việc chuyển từ “họp nhiều” sang “họp đúng, họp trúng, họp hiệu quả” là bước thay đổi quan trọng trong tư duy lãnh đạo, chỉ đạo, phù hợp với yêu cầu quản trị hiện đại. Hội nghị phải thực sự là công cụ điều hành, giải quyết vấn đề, không phải hình thức phổ biến lại nội dung đã có văn bản.
Kết luận của Ban Bí thư yêu cầu tiếp tục hoàn thiện chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các tổ chức trong hệ thống chính trị sau sắp xếp; chuẩn hóa quy chế làm việc, quy trình công tác; bãi bỏ các thủ tục trung gian không cần thiết. Việc phân công nhiệm vụ phải bảo đảm rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời hạn và rõ sản phẩm.
Cùng với đó, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với kiểm soát quyền lực và trách nhiệm giải trình là giải pháp căn bản nhằm khắc phục tình trạng chồng chéo, né tránh, đùn đẩy trách nhiệm. Quan điểm xuyên suốt là phát huy tính chủ động, sáng tạo của cấp dưới, đồng thời tăng cường kỷ luật, kỷ cương trong thực thi công vụ.
Chuyển đổi số được xác định là nền tảng quan trọng để nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị. Kết luận đặt ra yêu cầu xây dựng hạ tầng số, nền tảng số, dữ liệu số đồng bộ; chuẩn hóa chế độ thông tin, báo cáo; đẩy mạnh xử lý công việc, thủ tục hành chính trên môi trường số; giảm mạnh văn bản giấy.
Việc gắn chuyển đổi số với đổi mới phương thức làm việc, nâng cao chất lượng báo cáo, lấy kết quả công việc và mức độ hài lòng của người dân, doanh nghiệp làm tiêu chí đánh giá là bước tiến quan trọng trong xây dựng nền hành chính hiện đại, minh bạch, phục vụ.
Ban Bí thư đặc biệt nhấn mạnh trách nhiệm của người đứng đầu trong lãnh đạo, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát việc thực hiện Kết luận; gắn kết quả thực hiện với đánh giá, xếp loại cán bộ, tổ chức hằng năm. Đây là giải pháp then chốt bảo đảm các yêu cầu chấn chỉnh lề lối làm việc được triển khai thực chất, đồng bộ, tránh hình thức.
Đối với cấp ủy địa phương, việc tổ chức thực hiện Kết luận của Ban Bí thư là nhiệm vụ chính trị thường xuyên, trực tiếp gắn với nâng cao năng lực lãnh đạo và hiệu quả quản lý ở cơ sở. Cấp ủy cần cụ thể hóa các yêu cầu của Kết luận thành chương trình, kế hoạch phù hợp thực tiễn; rà soát, chuẩn hóa quy chế làm việc; kiên quyết cắt giảm khâu trung gian, hội họp hình thức.
Đồng thời, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chuẩn hóa chế độ báo cáo, tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, tạo sự thống nhất cao về nhận thức và hành động trong cán bộ, đảng viên.
Kết luận của Ban Bí thư về chấn chỉnh lề lối làm việc, nâng cao hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị là sự cụ thể hóa kịp thời các chủ trương lớn của Đảng trong giai đoạn mới. Việc quán triệt và triển khai nghiêm túc Kết luận sẽ góp phần xây dựng hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động thực chất, hiệu lực, hiệu quả, củng cố niềm tin của nhân dân, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững đất nước.
* Hoàng Khôi