Triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” là bước cụ thể hóa chủ trương lớn của Đảng về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, nhằm tạo chuyển biến thực chất về nhận thức, kỹ năng và hành động của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội.
Thực hiện Kế hoạch số 01-KH/BCĐTW, ngày 21/3/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; đồng thời cụ thể hóa Kế hoạch số 13-KH/TU, ngày 15/9/2025 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lâm Đồng, Ban Chỉ đạo tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Kế hoạch phát động thi đua lập thành tích triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” (Kế hoạch). Việc phát động thi đua có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao nhận thức, thống nhất hành động, thúc đẩy phổ cập kỹ năng số, xây dựng công dân số và tạo nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi số toàn diện, bao trùm và bền vững.
Tạo chuyển biến từ nhận thức đến hành động trong toàn hệ thống chính trị
Phong trào “Bình dân học vụ số” được xác định là một phong trào hành động cách mạng, mang tính toàn dân, toàn diện, kế thừa tinh thần “Bình dân học vụ” trong lịch sử cách mạng Việt Nam, đồng thời đáp ứng yêu cầu mới của sự nghiệp chuyển đổi số quốc gia. Việc phát động thi đua triển khai Phong trào không chỉ nhằm phổ cập kỹ năng số đơn thuần, mà quan trọng hơn là tạo động lực thi đua mạnh mẽ, khơi dậy tinh thần tự học, tự rèn luyện, tự thích ứng với môi trường số trong cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân.
Kế hoạch xác định rõ yêu cầu: cán bộ, đảng viên phải thực sự tiên phong, gương mẫu trong sử dụng kỹ năng số, coi đây là một tiêu chí cụ thể đánh giá mức độ hoàn thành nhiệm vụ; kết quả thực hiện Phong trào phải được đo lường bằng sự cải thiện thực chất năng lực số của đội ngũ cán bộ, công chức và mức độ hài lòng của người dân đối với dịch vụ công trực tuyến. Cách tiếp cận này thể hiện tư duy quản trị hiện đại, lấy hiệu quả phục vụ người dân làm thước đo trung tâm của chuyển đổi số.
Một điểm nhấn quan trọng của Kế hoạch là xác định nội dung phổ cập kỹ năng số theo từng nhóm đối tượng, bảo đảm tính thiết thực, dễ hiểu, dễ làm, phù hợp với điều kiện và khả năng tiếp cận của từng nhóm xã hội.
Đối với cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức, trọng tâm là sử dụng thành thạo nền tảng định danh điện tử VNeID; đẩy mạnh sinh hoạt chuyên đề “Đảng viên tiên phong học tập kỹ năng số”; ứng dụng hiệu quả “Sổ tay đảng viên điện tử”; tăng cường khai thác các công nghệ mới, nhất là trí tuệ nhân tạo (AI), trong xử lý công việc, cung cấp dịch vụ công và cải tiến quy trình quản lý. Qua đó, từng bước hình thành phong cách làm việc số, quản lý số, lãnh đạo trên nền tảng dữ liệu.
Đối với người dân, Phong trào tập trung phổ cập 5 kỹ năng số thiết yếu bằng phương pháp “cầm tay chỉ việc”, gắn với các nhu cầu thiết thân của đời sống, như: sử dụng dịch vụ công trực tuyến, định danh điện tử, thanh toán không dùng tiền mặt, tự bảo vệ mình trên không gian mạng và tham gia thương mại điện tử. Đặc biệt, Kế hoạch nhấn mạnh việc thiết kế giải pháp riêng cho các nhóm yếu thế, vùng sâu, vùng xa, người cao tuổi, đồng bào dân tộc thiểu số, bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau trong tiến trình chuyển đổi số.
Đối với học sinh, sinh viên và người lao động, nội dung phổ cập hướng mạnh vào tích hợp kỹ năng số với giáo dục, đào tạo và phát triển kinh tế số; coi trọng kỹ năng sử dụng AI an toàn, hiệu quả; phát huy vai trò xung kích, tình nguyện của lực lượng trẻ trong hỗ trợ cộng đồng nâng cao năng lực số.
Phong trào được triển khai theo lộ trình rõ ràng, gồm bốn giai đoạn: phát động và thiết lập nền tảng; cao điểm phổ cập kỹ năng số và đánh giá mô hình; sơ kết, nhân rộng mô hình; tổng kết, khen thưởng. Cách tổ chức này bảo đảm tính liên tục, có trọng tâm, trọng điểm, đồng thời tạo điều kiện để kịp thời điều chỉnh, nhân rộng các mô hình hiệu quả.
Trong đó, việc tổ chức Lễ phát động trực tuyến kết nối đến 100% xã, phường, đặc khu; thống kê đầy đủ các nhóm dân cư còn khó khăn trong tiếp cận công nghệ số; tổ chức lớp học “Bình dân học vụ số” thường xuyên tại cơ sở; phát huy vai trò của hệ thống truyền thông cơ sở; lực lượng báo cáo viên, tuyên truyền viên cơ sở… là những giải pháp cụ thể nhằm đưa Phong trào đi vào chiều sâu, lan tỏa rộng khắp.
Công tác thi đua, khen thưởng được thiết kế chặt chẽ, gắn với việc hoàn thành các mục tiêu của Kế hoạch số 13, coi trọng sáng kiến, giải pháp tháo gỡ điểm nghẽn, rào cản về thể chế, hạ tầng, kỹ năng, từ đó tạo động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo trong thực tiễn.
Khẳng định quyết tâm chính trị trong xây dựng xã hội số bao trùm
Việc phát động thi đua triển khai Phong trào “Bình dân học vụ số” thể hiện quyết tâm chính trị cao của cấp ủy, chính quyền tỉnh Lâm Đồng trong cụ thể hóa chủ trương lớn của Đảng về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Đồng thời, đây cũng là minh chứng sinh động cho cách làm bài bản, có lộ trình, có kiểm tra, giám sát, gắn trách nhiệm của từng cấp, từng ngành, từng tổ chức đảng với kết quả cuối cùng là nâng cao chất lượng phục vụ Nhân dân.
Thành công của Phong trào không chỉ được đo bằng số lượng tài khoản hay lớp tập huấn, mà quan trọng hơn là sự hình thành thói quen, văn hóa sử dụng nền tảng số trong xã hội, góp phần xây dựng nền hành chính hiện đại, minh bạch, hiệu quả, vì Nhân dân phục vụ, đáp ứng yêu cầu phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn mới.
* Hoàng Khôi