Trong bối cảnh chuyển đổi số diễn ra mạnh mẽ trên toàn quốc, không gian mạng đã trở thành một cấu phần quan trọng của đời sống chính trị – xã hội. Tuy nhiên, bên cạnh lợi ích to lớn, đây cũng là môi trường xuất hiện ngày càng nhiều thông tin giả, thông tin sai sự thật, xuyên tạc, bịa đặt, được lan truyền với tốc độ nhanh, phạm vi rộng và mức độ tinh vi chưa từng có. Tin giả không chỉ gây nhiễu loạn thông tin, làm xói mòn niềm tin của Nhân dân, mà còn trực tiếp đe dọa an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, tác động tiêu cực đến uy tín của cấp ủy, chính quyền các cấp, gây khó khăn cho sự lãnh đạo, chỉ đạo và quản lý nhà nước.
Đồng chí Võ Thanh Bình, Ủy viên BTV Tỉnh ủy, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy. Ảnh: Báo Lâm Đồng điện tử.
Từ thực tiễn, Tỉnh ủy Lâm Đồng xác định phòng, chống tin giả trên không gian mạng là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ an ninh chính trị nội bộ, bảo vệ uy tín của các cơ quan Đảng và chính quyền địa phương. Quan điểm chỉ đạo của Thường trực Tỉnh ủy là: chủ động – kịp thời – đúng pháp luật – đúng thẩm quyền – gắn trách nhiệm người đứng đầu; đồng thời coi xử lý tin giả là một bộ phận quan trọng của nhiệm vụ “xây dựng Lâm Đồng thành tỉnh phát triển khá của cả nước trên nền tảng tiến bộ, hiện đại và an toàn”.
Thực hiện chỉ đạo đó, tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Quyết định số 2416/QĐ-UBND ngày 04/12/2025 về Quy chế phối hợp, xử lý tin giả trên không gian mạng, tạo lập khuôn khổ pháp lý quan trọng để nâng cao hiệu quả phối hợp liên ngành, bảo đảm mọi thông tin sai sự thật đều được phát hiện – xác minh – xử lý – công bố nhanh chóng, minh bạch, đúng pháp luật.
Xác định mục tiêu xuyên suốt là thiết lập cơ chế phối hợp thống nhất, làm rõ vai trò, trách nhiệm của từng cơ quan, đơn vị; bảo đảm việc tiếp nhận, kiểm chứng, xử lý và công bố tin giả được tiến hành theo quy trình chặt chẽ, khách quan, khoa học và kịp thời.
Trong bối cảnh tin giả có thể lan truyền chỉ trong vài phút, sự phân tán thông tin hoặc phối hợp chậm trễ đều có thể kéo theo hậu quả lớn, tạo ra “khoảng trống thông tin” để luận điệu xấu độc lợi dụng. Vì vậy nhấn mạnh yêu cầu phản ứng nhanh – chính xác – đồng bộ, hạn chế tối đa khủng hoảng truyền thông và tác động tiêu cực đến dư luận.
Cụ thể hóa trách nhiệm của từng cơ quan, tạo nên “kiềng ba chân” trong quản trị thông tin, Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy giữ vai trò định hướng chiến lược, chỉ đạo tuyên truyền, đấu tranh phản bác quan điểm sai trái, luận điệu xuyên tạc; định hướng dư luận xã hội với các vụ việc phức tạp, nhạy cảm; chỉ đạo Đảng ủy trực thuộc phối hợp chặt chẽ với chính quyền cùng cấp trong phát hiện – xử lý tin giả. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch Được giao làm cơ quan thường trực Tổ theo dõi, xử lý tin giả, chịu trách nhiệm tiếp nhận tin báo 24/7, phân loại, xác minh, tổng hợp và đề xuất hướng xử lý; đồng thời phối hợp công bố tin giả trên các kênh truyền thông chính thức của tỉnh. Công an tỉnh Chủ trì giám sát, theo dõi thông tin trên không gian mạng; điều tra, xác minh và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật; triển khai hệ thống phần mềm giám sát, cơ sở dữ liệu nghiệp vụ; phối hợp bảo vệ an ninh mạng, an ninh quốc gia. Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh, các sở, ban ngành và UBND cấp xã tổ chức giám sát thông tin liên quan đến lĩnh vực quản lý; chủ động xử lý ngay tại cơ sở để ngăn chặn lan rộng; tham gia công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật và phòng ngừa tin giả. Cơ quan báo chí, Hội Nhà báo tỉnh tăng cường tuyên truyền chính xác, kịp thời; phản bác các luận điệu xuyên tạc; duy trì chuyên mục “Công bố tin giả”; tuân thủ chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp; bảo đảm không để báo chí bị lợi dụng để phát tán thông tin sai lệch.
Việc xây dựng chuyên mục “Công bố tin giả” trên Cổng thông tin điện tử của tỉnh và Sở Văn hóa, Thể thao, Du lịch; đồng thời công khai trên Báo và Phát thanh, Truyền hình tỉnh và hệ thống thông tin cơ sở có nhiều ý nghĩa làm rõ bản chất thông tin, giúp người dân nhận diện tin thật – tin giả. Tạo minh bạch, củng cố niềm tin của Nhân dân. Ngăn chặn lan truyền tin xấu độc. Chủ động ngăn ngừa, giảm thiểu khủng hoảng truyền thông. Đây là biện pháp có tính chiến lược, đưa người dân trở thành chủ thể trong phòng, chống tin giả – đúng tinh thần “lấy dân làm gốc”.
Đại biểu và KOL, quản trị viên các trang, kênh, hội nhóm trên không gian mạng chụp hình lưu niệm tại Hội nghị “Không gian số Lâm Đồng an toàn, lành mạnh”. Ảnh: Báo Lâm Đồng điện tử.
Thời gian qua, Tỉnh ủy, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Lâm Đồng đã chỉ đạo sâu sát các cơ quan, đơn vị quán triệt và tổ chức thực hiện nghiêm túc. Một số yêu cầu trọng tâm của Tỉnh ủy gồm gắn công tác phòng, chống tin giả với nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, tăng cường đấu tranh phản bác thông tin xấu độc trên mạng xã hội. Đưa trách nhiệm của người đứng đầu vào đánh giá kết quả xử lý và phòng ngừa tin giả tại cơ quan, địa phương. Tích hợp nhiệm vụ phòng, chống tin giả vào chương trình công tác của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức chính trị - xã hội. Chủ động cung cấp thông tin chính xác, đầy đủ, kịp thời để không tạo “điểm mù thông tin”. Tăng cường kỷ cương, kỷ luật trong sử dụng mạng xã hội, quản lý chặt cán bộ, đảng viên trong phát ngôn và chia sẻ thông tin. Sự chỉ đạo thống nhất, xuyên suốt từ Tỉnh ủy là nhân tố then chốt để các cơ quan thực thi đúng hướng, đúng trọng tâm, đạt hiệu quả trong thực tiễn.
Để Quy chế thực sự đi vào đời sống, cần triển khai đồng bộ một số nhóm giải pháp: Cấp ủy các cấp phải trực tiếp lãnh đạo, kiểm tra, giám sát công tác phòng, chống tin giả; xây dựng chế tài xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên chia sẻ hoặc lan truyền thông tin sai sự thật. Các xã, phường, đặc khu phải chủ động giám sát thông tin liên quan đến địa bàn; phát hiện và dập tắt thông tin sai lệch ngay từ sớm, tại chỗ; xây dựng Tổ an toàn thông tin cơ sở đủ năng lực. Cơ quan báo chí cần tăng cường thông tin chính thống, giải trình nhanh, giảm tối đa “khoảng trống thông tin”; chủ động tham gia công tác định hướng dư luận. Huy động lực lượng báo cáo viên, tuyên truyền viên, đoàn viên, hội viên; tăng cường chia sẻ thông tin đúng đắn, phản bác các luận điệu xuyên tạc. Xây dựng hệ thống phân tích dữ liệu lớn (Big Data) để cảnh báo sớm xu hướng bất thường; triển khai trí tuệ nhân tạo trong giám sát hành vi phát tán tin giả. Mỗi người dân phải trở thành “người tiêu dùng thông tin thông minh”, góp phần ngăn ngừa, đẩy lùi tin giả.
Việc Tỉnh ủy và UBND tỉnh Lâm Đồng ban hành Quy chế phối hợp xử lý tin giả trên không gian mạng là bước đi quan trọng, thể hiện tầm nhìn, tinh thần trách nhiệm và quyết tâm bảo vệ an ninh thông tin, an ninh mạng, giữ vững ổn định chính trị – xã hội trong bối cảnh số.
Nâng cao hiệu quả phối hợp xử lý tin giả không chỉ là yêu cầu về quản lý nhà nước, mà còn là nhiệm vụ trọng yếu trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, bảo vệ uy tín của cấp ủy, chính quyền và củng cố niềm tin của Nhân dân. Đây là một trong những yếu tố quan trọng tạo môi trường thông tin trong sạch, minh bạch, góp phần xây dựng tỉnh Lâm Đồng phát triển nhanh, bền vững theo định hướng của Đảng và khát vọng của Nhân dân.
* Hoàng Khôi