Trong suốt tiến trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn xác định lĩnh vực khoa giáo giữ vị trí trọng yếu, có vai trò then chốt trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Công tác khoa giáo không chỉ là nhiệm vụ chuyên môn của các ngành giáo dục, khoa học – công nghệ, y tế, dân số, văn hóa, thể thao, môi trường, mà còn là một bộ phận cấu thành quan trọng của công tác tư tưởng – chính trị của Đảng. Đây là lĩnh vực trực tiếp góp phần xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ; đồng thời tạo nền tảng phát triển con người Việt Nam toàn diện, đáp ứng yêu cầu của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa gắn với kinh tế tri thức và chuyển đổi số quốc gia.
Đồng chí Trịnh Văn Quyết, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương phát biểu khai mạc Hội nghị toàn quốc tập huấn công tác khoa giáo năm 2025. Ảnh Báo cáo viên Trung ương
Từ chủ trương đúng đắn đến những bước tiến thực chất
Sau Đại hội XIII của Đảng, công tác khoa giáo đạt nhiều kết quả quan trọng, thể hiện bước phát triển mới về tư duy, tầm nhìn và phương thức tổ chức thực hiện.
Trong giáo dục – đào tạo, quá trình đổi mới căn bản, toàn diện tiếp tục được đẩy mạnh; chất lượng giáo dục phổ thông, giáo dục đại học từng bước chuyển từ trang bị kiến thức sang phát triển phẩm chất, năng lực và tư duy sáng tạo. Các mô hình trường học thông minh, học liệu số được mở rộng; chuyển đổi số giáo dục đi vào chiều sâu.
Trong khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo, Việt Nam khẳng định vị thế mới trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Các cơ sở dữ liệu quốc gia được hình thành; tỉ lệ dịch vụ công trực tuyến mức độ cao đạt trên 80%; hệ sinh thái đổi mới sáng tạo tiếp tục phát triển mạnh, tạo nền tảng quan trọng xây dựng nền hành chính hiện đại, minh bạch, phục vụ Nhân dân.
Lĩnh vực y tế, dân số, văn hóa, thể thao, tài nguyên và môi trường cũng có nhiều chuyển biến: hồ sơ sức khỏe điện tử, telemedicine; các phong trào xây dựng đời sống văn hóa cơ sở; chính sách dân số thích ứng bối cảnh già hóa; các giải pháp ứng phó biến đổi khí hậu, giảm phát thải và phát triển bền vững được triển khai đồng bộ.
Những kết quả đó thể hiện sự trưởng thành về năng lực tham mưu, tổ chức thực hiện của đội ngũ cán bộ làm công tác khoa giáo trong tình hình mới. Tuy nhiên, đất nước cũng đối mặt thách thức mới: tác động đa chiều của trí tuệ nhân tạo, nguy cơ phân hóa số vùng miền, biến đổi khí hậu, dịch bệnh, già hóa dân số… đòi hỏi công tác khoa giáo phải đổi mới mạnh mẽ và chủ động hơn.
Tại Hội nghị toàn quốc tập huấn công tác khoa giáo năm 2025, đồng chí Trịnh Văn Quyết, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, nhấn mạnh: “Công tác khoa giáo phải thực sự đi trước, mở đường cho sự nghiệp xây dựng con người, phát triển văn hóa, nâng cao dân trí và năng lực sáng tạo của quốc gia.” Đây là yêu cầu chiến lược, khẳng định quyết tâm của Đảng đưa khoa giáo từ tầm lý luận vào thực tiễn qua các kết quả đo được, đóng góp trực tiếp vào phát triển đất nước.
Các đồng chí đại biểu dự Hội nghị tại điểm cầu tỉnh Lâm Đồng.
Năm định hướng lớn cho công tác khoa giáo trong giai đoạn mới
Một là, nâng cao nhận thức và thống nhất tư tưởng trong toàn hệ thống chính trị về vai trò chiến lược của công tác khoa giáo. Tiếp tục quán triệt sâu sắc các nghị quyết của Đảng, đặc biệt là Nghị quyết Đại hội XIII; xem khoa giáo là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, gắn chặt với xây dựng Đảng và phát triển bền vững đất nước.
Hai là, tăng cường năng lực tham mưu, chỉ đạo, kiểm tra, giám sát. Các cơ quan tuyên giáo, dân vận và ngành khoa giáo cần chủ động phát hiện, kiến nghị tháo gỡ “điểm nghẽn” cơ chế, chính sách; tham mưu thể chế hóa chủ trương của Đảng thành pháp luật và chương trình hành động khả thi, phù hợp thực tiễn.
Ba là, đổi mới mạnh mẽ nội dung, phương pháp và phong cách làm công tác khoa giáo theo hướng hiện đại, chuyển đổi số. Đẩy mạnh ứng dụng trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, truyền thông số; chuyển từ “truyền đạt” sang “khơi gợi – kết nối – thúc đẩy hành động”. Bồi dưỡng đội ngũ cán bộ khoa giáo có tri thức, có năng lực số, có phong cách dân vận khéo.
Bốn là, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị trong thực hiện công tác khoa giáo. Tăng cường phối hợp giữa tuyên giáo – dân vận – khoa giáo với các sở, ngành, MTTQ và các tổ chức chính trị – xã hội; xây dựng cơ chế chia sẻ thông tin, mô hình hay, kinh nghiệm tốt trong toàn quốc.
Năm là, xây dựng đội ngũ cán bộ khoa giáo vững vàng về bản lĩnh chính trị, giỏi chuyên môn, có tư duy chiến lược, sáng tạo và nhân văn. Có cơ chế trọng dụng trí thức, nhà giáo, nhà khoa học, thầy thuốc, văn nghệ sĩ…, những người tạo ra giá trị tri thức, văn hóa, khoa học – công nghệ cho đất nước.
Trong bối cảnh mới, công tác khoa giáo không chỉ “vì con người” mà còn “bằng con người” – lấy con người làm trung tâm, chủ thể, mục tiêu và động lực phát triển. Đây là biểu hiện sinh động tư tưởng Hồ Chí Minh và đường lối phát triển bền vững của Đảng ta.
Như đồng chí Trịnh Văn Quyết khẳng định “Công tác khoa giáo là một trong những trụ cột của công tác tuyên giáo và dân vận – lĩnh vực có ý nghĩa chiến lược lâu dài đối với sự phát triển của đất nước”.
Với tinh thần đổi mới, quyết liệt và sáng tạo, đội ngũ cán bộ khoa giáo cả nước nói chung và tỉnh Lâm Đồng nói riêng sẽ tiếp tục phát huy truyền thống vẻ vang, góp phần đưa khoa giáo thật sự trở thành động lực phát triển con người Việt Nam toàn diện; đóng góp xây dựng nền tảng tư tưởng vững chắc của Đảng, củng cố sức mạnh nội sinh của đất nước, vì mục tiêu phát triển nhanh và bền vững trong thời kỳ mới.
* Hoàng Khôi